Zasiłki po nowemu – zmiany prawa ubezpieczeniowego w 2022 r

Początek 2022 roku to nie tylko zmiany związane z Polskim Ładem takie jak kontrowersyjna składka zdrowotna i wybór systemu opodatkowania. Od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca wprowadził również istotne dla ubezpieczonych zmiany w zakresie przysługujących świadczeń oraz okresów zasiłkowych. Wynikają one z nowelizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Uproszczone zasady ustalania okresu zasiłkowego

Do końca 2021 r. w razie występowania przerw w okresie niezdolności do pracy, do okresu zasiłkowego zaliczany był poprzedni okres niezdolności, o ile był on spowodowany tą samą chorobą, a przerwa pomiędzy nimi nie przekraczała 60 dni.

Począwszy od 1 stycznia 2022 r. bez znaczenia pozostaje rodzaj przyczyny niezdolności. Oznacza to, że warunkiem doliczenia do poprzedniego okresu niezdolności nowego okresu niezdolności jest jedynie nie przekroczenie pomiędzy nimi przerwy powyżej 60 dni.

W odniesieniu do niezdolności do pracy, która miała miejsce na przełomie 2021 i 2022 roku, zgodnie z przepisami przejściowymi zasiłki, do których prawo powstało przed 1 stycznia 2022 r., wypłaca się na zasadach dotychczasowych za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Zmiany w zasiłku chorobowym

Krótsza przerwa pomiędzy okresami pobierania zasiłku

Zmianie uległy nadto zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczeń. Przed 1 stycznia 2022 r. podstawa wymiaru świadczeń wymagała ustalenia na nowo, jeśli przerwa pomiędzy okresami pobierania zasiłku chorobowego wynosiła co najmniej 3 miesiące.

Od 1 stycznia 2022 r. podstawa nie podlega podliczeniu od nowa, jeżeli pomiędzy okresami pobierania zasiłków brak było przerwy lub gdy nie przekroczyła ona 1 miesiąca.

Wyższy zasiłek za okres pobytu w szpitalu

Zmianie uległy nadto stawki zasiłku chorobowego za okres pobytu w szpitalu. Od 1 stycznia 2022 r. wzrósł on z dotychczasowych 70% do 80%. 

Skrócenie okresu zasiłkowego

Istotna zmiana dotyczy natomiast osób ubezpieczonych, których tytuł ubezpieczenia ustał w okresie pobierania świadczeń lub przez przed nim. Okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia skrócił się z dotychczasowych 182 do 91 dni. Co ważne, 91-dniowy limit odnosi się jedynie do okresu niezdolności do pracy wykraczającego poza okres ubezpieczenia (w szczególności po ustaniu zatrudnienia). Całościowy, maksymalny okres pobierania zasiłku chorobowego nadal wynosi 182 albo 270 dni – gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży.

Poza wyżej opisanymi zmianami, dodatkowym uprawnieniem, jakie uzyskał ZUS jest również możliwość zobowiązania przedsiębiorcy do bezpłatnego udzielenia danych i informacji w zakresie niezbędnym dla ustalenia przez organ rentowy prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz ich wypłaty. Dotyczyć będzie to w szczególności wzmożonej kontroli prawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego oraz prawidłowości wynagrodzenia, stanowiącego bazę dla ustalenia składek ubezpieczeniowych – a co za tym idzie, wysokości zasiłków.