Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne-czy wierzyciele jednak głosu nie mają?

Niewątpliwie jednymi z największych niedogodności dla wierzycieli, których dłużnicy decydują się na otwarcie rzeczonego postępowania są brak możliwości wszczęcia i prowadzenia egzekucji oraz brak perspektywy otrzymania należności wynikających z wierzytelności objętych postępowaniem.

CZY WIERZYCIELE FAKTYCZNIE POZOSTAJĄ POZBAWIENI ORĘŻA UMOŻLIWIAJĄCEGO DOCHODZENIE IM SWOICH PRAW ?

1. Uchylenie skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania na wniosek wierzyciela

Zgodnie z dyspozycją art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 – wierzyciel może wnioskować o uchylenie skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania, jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli. W tym zakresie warto wskazać, iż trudno uznać, aby za pokrzywdzenie wierzycieli poczytywać sam fakt, iż nie uzyskają oni pełnej spłaty swojej wierzytelności w przypadku zawarcia układu (który to układ może doprowadzić do częściowej redukcji wierzytelności lub też jej ratalnej spłaty).

Natomiast, jak niewątpliwie słusznie wskazuje się w literaturze przedmiotu, za pokrzywdzenie wierzycieli może być poczytywane m.in. otwieranie kolejno postępowań restrukturyzacyjnych, w odniesieniu do których dłużnik z góry wie, że nie rokują one szans powodzenia, a wskutek których dojdzie do uniemożliwienia przez wierzycieli realizacji praw z przysługujących im wierzytelności i prowadzenia egzekucji. Podobnie za prowadzącą do pokrzywdzenia wierzycieli może zostać poczytana sytuacja, gdy ogłoszenia o otwarciu postępowania dokonuje dłużnik, względem którego nie zachodzą przesłanki do jego prowadzenia t.j. dłużnik, który nie jest niewypłacalny, ani zagrożony niewypłacalnością, a motywacją dla otwarcia postępowania jest np. wyłącznie wola odroczenia terminu spełnienia świadczeń na rzecz wierzycieli.[1]

O uchyleniu skutków obwieszczenia dokonuje się zarazem ogłoszenia w MSiG.

2. Odpowiedzialność odszkodowawcza za dokonanie w złej wierze obwieszczenia o otwarciu postępowania

Równie istotnym jest fakt, że art. 24 przedmiotowej ustawy statuuje podstawę prawną odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika, który dokonał obwieszczenia o otwarciu postepowania w złej wierze.

Najbardziej jaskrawym przejawem złej wiary dłużnika jest wspomniana powyżej okoliczność, gdy pomimo istnienia świadomości dłużnika, że brak jest podstaw do prowadzenia względem niego postępowania, dokonuje on jego otwarcia i jednocześnie dąży w ramach postępowania do osiągniecia innego skutki niż dokonanie restrukturyzacji jego zobowiązań. [2]

Za szkodę poniesioną przez wierzyciela w takim przypadku można poczytać m.in. koszty związane z koniecznością posiłkowania się przez wierzyciela obcymi kapitałami (pożyczka; kredyt), która to konieczność wynika z braku możliwości uzyskania bieżących spłaty od dłużnika wskutek otwarcia przedmiotowego postępowania.

Jak więc widać, wierzyciele nie pozostają całkowicie bezbronni w przypadku otwarcia przez ich dłużnika uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego w złej wierze lub też gdy prowadzi ono do ich pokrzywdzenia. Przy czym udowodnienie tychże okoliczności niejednokrotnie będzie wymagać istotnej inicjatywy po stronie wierzycieli, który to jednak trud może się opłacić i w konsekwencji umożliwić wyegzekwowanie od dłużnika pełnej kwoty swojej wierzytelności lub też uzyskanie stosownego odszkodowania.

_{[1] Tak też: Patryk Filipiak; Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Komentarz.; wyd. el. SIP Lex 2020.}

_{[2] Tak też: P. Filipak; Uproszczone …; wyd. el. SIP Lex 2020.}