Lex silos – nowe uproszczenia w budownictwie

Od 3 czerwca obowiązuje nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy Prawo budowlane (Dz.U.2023. poz. 967). Wprowadzone zmiany potocznie nazywane są jako „lex silos”, z uwagi na główny kierunek wprowadzonych ułatwień. Obecnie rolnicy (chociaż nie tylko oni) mogą stawiać niektóre budynki gospodarcze bez konieczności pozwolenia na budowę, a w przypadku niektórych inwestycji również bez zgłoszenia robót.

Skąd propozycja zmian?

Założeniem kolejnej nowelizacji Prawa budowlanego było przyspieszenie i usprawnienie realizowania inwestycji budowlanych w gospodarstwach rolnych. Przyczyną wprowadzonych zmian był między innymi nadmierny przywóz produktów rolnych z Ukrainy, destabilizujący krajowy rynek rolny, szczególnie w regionach południowo-wschodniej Polski. Wskutek wprowadzonych zmian, poza ułatwieniami w procesie budowlanym, dodatkowo zmniejszeniu uległa ilości wymaganych dokumentów dla realizacji inwestycji, przez co obniżone zostały także koszty ich prowadzenia. Na ich zmniejszenie wpływ będzie mieć również brak konieczności opracowywania projektu budowlanego oraz wyłączenia związane z nadzorem nad budową, ponieważ nie będzie potrzeby ustanawiania kierownika budowy.

Zwolnienie z pozwolenia na budowę

Nowelizacja przewiduje zwolnienie z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę dla budowy następujących obiektów:

• naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 250 m³ i wysokości nie większej niż 15 m;
• jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 300 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 7 m i wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.

W przypadku powyższych obiektów, inwestor jest zobowiązany wyłącznie do dokonania zgłoszenia budowy. Do niego – zamiast projektu budowlanego – należy dołączyć dokumentację techniczną zawierającą rozwiązania zapewniające nośność i stateczność konstrukcji, bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz bezpieczeństwo pożarowe, której zakres i treść powinna być dostosowana do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych, wykonana przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane. Dla budowy tych obiektów ustanowienie kierownika budowy nie będzie obowiązkowe.

Inwestycje bez formalności administracyjnych

Natomiast nie wymaga ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia, zgodnie z nowymi przepisami:

• budowa jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 150 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 6 m i wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.

Powyższe inwestycje nie wymagają komunikacji pomiędzy inwestorem, a organem administracji architektoniczno- budowlanej, ponieważ ich budowa może odbyć się bez zachowania jakichkolwiek formalności administracyjnych.

Wątpliwości wokół nowych przepisów

Nowe przepisy wzbudziły sporo kontrowersji. W przepisach zostało bowiem wykorzystane ogólne sformułowanie „związane z produkcją rolną”.  Zwrot ten nie posiada definicji ustawowej w Prawie budowlanym, a ustawodawca nie zdecydował się na zastosowanie w znowelizowanych przepisach odesłania do definicji znajdujących się w innych aktach prawnych: ustawie o podatku rolnym, czy też w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Nie ma również odesłania do przepisów o zabudowie zagrodowej lub siedliskowej. Wobec powyższego istnieje obawa, że jako realizacja przesłanki produkcji rolnej będzie traktowane, przykładowo, prowadzenie przydomowej uprawy roślin. Najbliższy czas pokaże, czy nowe przepisy będą wymagać kolejnych zmian.