Dyrektywa drugiej szansy – cz. II

Jakie są dalsze skutki wynikające z obowiązku wdrożenia w życie tzw. dyrektywy drugiej szansy, która to statuować ma jednolite ramy dla postępowań restrukturyzacyjnych w ramach państw członkowskich Unii Europejskiej.

Niniejszy artykuł jest kontynuacją materiału wprowadzającego w problematykę dyrektywy w sprawie ram restrukturyzacji podjętej w roku 2019 pomiędzy Parlamentem Europejskim, a Radą UE.

Ramy restrukturyzacji zapobiegawczej, czyli zestawienie kolejnych regulacji do wdrożenia

1. Zawieszenie obowiązku dłużnika do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w okresie wstrzymania czynności egzekucyjnych

Państwa członkowskie mogą odstąpić od rzeczonej regulacji w przypadkach, gdy dłużnik utracił uprzednio zdolność do spłaty swoich długów w terminie wymagalności. W takim przypadku ostatecznie o stosowaniu tej regulacji decydować będzie sąd, kierując się interesem wierzycieli. Sąd winien rozpatrzyć rzeczoną kwestię   w  szczególności w kontekście tego czy prowadzenie postępowania upadłościowego byłoby dla wierzycieli mniej korzystne, aniżeli prowadzenie restrukturyzacji dłużnika.

Wskazać tutaj należy iż obowiązek ten zgodnie z obecnie obowiązującym ustawodawstwem, który zaktualizowałby się w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, zostaje zawieszony/nie rozpoczyna się w przypadku gdy niewypłacalność podmiotu zaistniała wskutek pandemii COVID – 19.

2. Uniemożliwienie wierzycielom wstrzymania się z wykonywaniem, rozwiązywania lub przyspieszenia wykonywania, a także w jakikolwiek inny sposób dokonywania zmian ze szkodą dla dłużnika z powodu braku spłaty wierzytelności na rzecz wierzycieli w odniesieniu do podstawowych umów wzajemnych (np. umowy dzierżawy; umowy sprzedaży), względem długów powstałych przed wstrzymaniem indywidualnych czynności egzekucyjnych wobec dłużnika.

W myśl opisywanej regulacji za podstawowe umowy wzajemne poczytuje się z kolei umowy niezbędne do kontynuowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa dłużnika. Co istotne, Państwa członkowskie mogą rozszerzyć rzeczoną regulację także na umowy    o charakterze innym niż podstawowe (w prezentowanym powyżej rozumieniu). Zauważyć wypada, iż regulacja może mieć kluczowe znaczenia dla przetrwania zagrożonych przedsiębiorców, których kontrahenci skłonni są do wykonywania ,,nerwowych ruchów’’ w przypadku powzięcia informacji o ewentualnych problemach finansowych swoich kontrahentów.

3. Uniemożliwienie wierzycielom wstrzymania się z wykonywaniem, rozwiązywania lub przyspieszenia wykonywania, a także w jakikolwiek inny sposób dokonywania zmian ze szkodą dla dłużnika – w odniesieniu do umów wzajemnych, na mocy klauzuli umownej w przypadku zaistnienia jednego z powyższych zdarzeń:

• wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego (restrukturyzacji zapobiegawczej);
• wystąpienia w wnioskiem o wstrzymanie indywidualnych czynności egzekucyjnych;
• wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego;
• przyznania przez właściwy organ wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych.

Regulacja także winna się przyczynić do trwałości stosunków obligacyjnych w obliczu zagrożenia płynności finansowej jednej ze stron kontraktu (przy czym już częściowo jest ona zawarta w przepisach ustawy prawo upadłościowe).

4. Udostępnianie przez państwa członkowskie kompleksowej „check-listy” dotyczącej treści planów restrukturyzacyjnych, dostosowanej do potrzeb małych i średnich przedsiębiorców. Check-lista powinna zawierać praktyczne wskazówki dotyczące opracowania planów restrukturyzacji.

5. Wprowadzenie odpowiednich środków mających na celu, w ramach procesu tworzenia grup wierzycieli w toku postępowania restrukturyzacyjnego, ochronę wierzycieli wymagających szczególnego traktowania, tak jak m.in. mali dostawcy kooperujący z przedsiębiorcą.

6. Brak zawieszenia skutków prawnych wynikających z rozwiązań przyjętych w treści planu restrukturyzacji w przypadku, gdy wniesione zostało odwołanie od decyzji zatwierdzającej plan restrukturyzacji – w ramach odstępstwa od tej zasady państwa członkowskie mogą przewidzieć, iż sądy mogą zawiesić wykonanie planu w całości lub w części, gdy jest to konieczne oraz niezbędne dla zabezpieczenie interesów strony (założyć wypada, iż chodzi w tym zakresie o interesy wierzyciela).

7. Zapewnienie należytej ochrony nowego finansowania oraz finansowania przejściowego udzielanego przez wierzycieli w związku z postępowaniami restrukturyzacyjnymi – ochrona winna się sprowadzać co najmniej do braku możliwości uznania finansowania za bezskuteczne, nieważne lub niepodlegające wykonaniu.

W szczególności państwa członkowskie mogą przewidzieć, iż w związku z późniejszym postępowaniem upadłościowym otwartym wobec dłużnika, podmioty udzielające finansowania będą uprawnione do otrzymania wierzytelności z pierwszeństwem, względem innych wierzycieli. Regulacja ta niewątpliwie może zachęcić wierzycieli do udzielenia wsparcia finansowego na rzecz dłużnika, bez obaw o kwestionowanie skuteczności tejże czynności w toku ewentualnego, późniejszego postępowania upadłościowego dłużnika.

Na koniec warto podkreślić, iż wspomniane powyżej regulacje nie wyczerpują wszystkich istotnych kwestii wartych zasygnalizowania w związku z rozwiązaniami modelowymi wskazanymi w ramach dyrektywy drugiej szansy, wobec czego już w tym miejscu zapraszam do przyszłej lektury III części artykułu (zakładam, iż ostatniej).