Prawo gospodarcze i handlowe

Fundacja rodzinna – instrument zarządzania majątkiem rodzinnym

Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. 2023 poz. 326)

Wejście w życie: 22 maja 2023 r.

Do polskiego porządku prawnego zostaje wprowadzony nowy mechanizm, który ma umożliwić wsparcie rodzinnych przedsiębiorstw, zapewniając wielopokoleniową ochronę majątku rodzinnego oraz tworząc wehikuł inwestycyjny w ramach biznesu rodzinnego.

Jak wskazuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii, fundacja rodzinna została skonstruowana na założeniu, „że biznes i rodzina są formalnie odseparowane od siebie, ponieważ majątek rodzinny staje się własnością fundacji rodzinnej”.

Fundacja rodzinna stanowi odrębną osobę prawną, która z jednej strony ma pozwolić na akumulację kapitału rodzinnego, pełniąc rolę skarbca rodziny, a jednocześnie zapewnić kontynuację działalności rodzinnych przedsiębiorstw, w tym zabezpieczyć przed rozdrobnieniem majątku przez pokolenia i jego zbyciem na rzecz podmiotu zewnętrznego.

Założenie fundacji rodzinnej

• oświadczenie fundatora o ustanowieniu fundacji rodzinnej złożone przed notariuszem w akcie założycielskim albo testamencie.
• sporządzenie statutu określającego zasady funkcjonowania fundacji rodzinnej.
• transfer majątku od fundatora na fundusz założycielski.
• ustanowienie organów fundacji rodzinnej.
• wpis fundacji do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez sąd.

Struktura fundacji rodzinnej

Fundator – twórca fundacji nadający jej statut i przekazujący do niej swój majątek. Ustawodawca przewidział również możliwość tworzenia fundacji za życia przez więcej niż jednego fundatora (np. rodzeństwo, małżonków itp.).

Beneficjent fundacji – osoba uprawniona do otrzymywania środków z fundacji rodzinnej (swoistych dywidend). Zasady ustalania grona beneficjentów fundator określa w statucie fundacji. Zasadniczo będą to członkowie rodziny fundatora, lecz niewykluczone jest wskazanie także osób niespokrewnionych. Jeżeli fundacja rodzinna jest tworzona za życia fundatora, to również on sam może uzyskać status beneficjenta fundacji. Ustalanie grona beneficjentów nie jest przy tym w żaden sposób powiązane z przepisami prawa spadkowego. Uprawnienia przyznane na rzecz beneficjentów mogą być różnicowane, np. w zakresie wielkości przyznanych świadczeń czy też w zakresie prawa do zasiadania w zgromadzeniu beneficjentów.

Zarząd – osoby zarządzające majątkiem fundacji i reprezentujące ją wobec osób trzecich.

Rada Nadzorcza (fakultatywnie) – osoby weryfikujące funkcjonowanie fundacji i jej zarządu.

Po więcej informacji zapraszamy na bloga Spółki z Górnej Półki – Fundacja Rodzinna już w maju 2023 – Spółki z Górnej Półki (szgp.pl)

Odpowiedzialność za długi fundatora

Fundacja rodzinna ponosi z fundatorem odpowiedzialność solidarną za jego zobowiązania powstałe przed ustanowieniem fundacji. Zakres tej odpowiedzialności ogranicza się do wartości mienia wniesionego przez fundatora. Odpowiedzialności tej nie będzie można bardziej wyłączyć ani ograniczyć, chyba że za zgodą wierzyciela.

Szczególnej ochronie podlegają zobowiązania o charakterze alimentacyjnym. W tym zakresie fundacja odpowiada nie tylko za zobowiązania powstałe przed jej ustanowieniem, ale również za te, które powstały później.

Chcesz wiedzieć więcej o odpowiedzialności za długi fundatora?

Zapraszamy do zapoznania z artykułem – Fundacja rodzinna – odpowiedzialność za długi fundatora – Spółki z Górnej Półki (szgp.pl)